Skip to main content

बौद्ध संस्कृतीत नेहमी ऐकण्यात येणारे पाली शब्द व त्याचे अर्थ

 बौद्ध संस्कृतीत नेहमी ऐकण्यात येणारे पाली शब्द व त्याचे अर्थ 

  •  स्तुप -माणूस मेल्यानंतर आठवणी करीता अस्ती जपून ठेवणे व त्यावर बांधण्यात येणारी वास्तु म्ह णजे स्तुप होय.
  • चैत्य- बौद्धांची वंदनेची जागा म्हणजे चैत्य .
  • विहार- बौद्ध भिक्खुंची राहण्याची जागा म्हणजे विहार
  • तथागत - बोले तैसा चाले.
  • बोधिसत्व - योग्य ज्ञान संपादन करणारा जीव. (सत्व जीव, बोधी ज्ञान)
  • संबोधी- जागृत मनाची निर्मिती.
  • अर्हत निष्पाप - अष्टांगिक मार्गाने चालणारा
  • श्रामणेर - वीस वर्षा पेक्षा कमी वय असलेले विद्यार्थी प्रव्रजा ग्रहण करुन विहारात धम्म अध्ययन करतो त्याला श्रामणेर म्हणतात.
  • स्थविर (थेर) - जो भिक्खु दहा वर्षा पर्यंत भिक्खु जीवन जगतो त्याला स्थविर किंवा थेर म्हणतात.
  • महास्थविर - ज्या भिक्खुला भिक्खु जीवनाचा अनुभव वीस वर्षापेक्षा जास्त असतो त्याला महास्थविर म्हणतात.
  • परिव्राजक - गृहत्याग करणारे.
  •  उपसंपदा - भिक्खु संघात प्रवेश मिळणे.
  •  परित्राण - संरक्षण
  • उपोसथ - पवित्र दिवस.
  • संथागार - लोकं येवून बसण्याचे ठिकाण .

Comments

Advertisement

Popular posts from this blog

Bhim Smaran, Bhim Stuti / भीम स्मरण , भीम स्तुति

भीम स्मरण सकलं विज्जं विदुरञानं देवरूपं सुजिव्हं निमल चक्खु गभिर घोसं गौरवण्णं सुकायं ।। अभय चित्तं निभय कामं सुरत धम्मं सुपेम | विरत रज्जं सुजननेतं भीमरावं सरामि | भीमरावं सरामि , भीमरावं सरामि ।। मराठी सर्वोत्तम विद्यासंपन्न , तीक्ष्ण बुद्धीसंपन्न , दिव्यरुप संपन्न , प्रभावशाली ध्वनी संपन्न , गौरवर्ण शरीर संपन्न , करुणा मैत्री संपन्न व निर्भयतेने धम्म कार्याला परिपूर्ण वाहून घेतलेले , जनसेवेसाठी मंत्रीपदाचा त्याग केलेले , जनतेचे श्रेष्ठ नेते , अशा सर्वगुण संपन्न परम पुज्य भीमरावांचे मी स्मरण करतो.   भीम स्तुती दिव्य प्रभरत्न तूं , साधू वरदान तूं , आद्य कूल भूषं तू भीमराजा ।।१।। सकल विद्यापति , ज्ञान सत्संगति , शास्त्र शासनमति , बुद्धि तेजा || २ || पंकजा नरवरा , रत्त स्वजन उद्धारा , भगवंत आमुचा खरा , भक्तकाजा || ३ || चवदार संगरी , शास्त्र धरिता करी , कांपला अरि उरी , रौद्र रुपा ।।४।। मुक्ती पथ कोणता , जीर्ण स्मृती जाळीता , उजाळीला अगतिका , मार्ग साजा ।।५।। राष्ट्र घटना कृति , शोभते भारती , महामानव बोलती , सार्थ संज्ञा ।।६।। शरण बुद्धास । शरण धम्मास । शरण संघास मी भीमराजा ।।७।।...

Punyanumodan/ पुण्यानुमोदन

पुण्यानुमोदन दुक्खपत्ताच निदुक्खा भयपत्ताच निब्भया । सोकपत्ताच निसोक्का होन्तु सब्बेपि पाणि नो ।।१।। एतावताच अम्हे हि सम्भतं पुञञ सम्पदं । सब्बे देवानु मोदन्तु सब्ब सम्पति सिद्धिया ।।२।। दानं ददन्तु सद्धाय सीलं रक्खन्तु सब्बदा   | भावना भिरता होन्तु गच्छन्तु देवतांगता   || ३ || सब्बे बुद्धा बल पत्ता पच्चे कानञ्च यं बलं । अरहन्तानञ्च तेजेन रक्खं बन्धामि सब्बेसो   || ४ || आकासठ्ठा च भुम्मट्ठा देवा नागा महिंद्धिका   | पुत्र्त्रंतं अनुमोदित्वा चिरं रक्खन्तु सासनं ।।५।। आकासठ्ठा च भुम्मठ्ठा   देवा नागा महिंद्धिका । पुत्र्त्रंतं अनुमोदित्वा चिरं रक्खन्तु देसनं ।।६।। आकासठ्ठा च भुम्मट्ठा देवा नागा महिंद्धिका   | पुत्र्त्रंतं अनुमोदित्वा चिरं रक्खन्तु त्वं परन्ति ।।७।।  

Bouddha Sanskar Vidhi Kram / बौद्ध संस्कार विधींचे क्रम

  बौद्ध संस्कार विधींचे क्रम १) धम्मदीक्षा : १) २२ प्रतिज्ञा २) त्रिसरण ३)  पंचशील  ४) आशिर्वाद ५) सरणतय २) नामकरण : १) त्रिसरण २) पंचशील ३) बुद्ध पुजा ४) भीम स्मरण ५) भीम स्तुती ६) बुद्ध वंदना ७) धम्म वंदना ८) संघ वंदना ९) परित्राण पाठ १०) करणीयसुत्त ११) सब्बसुख गाथा १२) धम्मपालन गाथा १३) आशिर्वाद १४) सरणतय ३) वाढदिवस : १) त्रिसरण २) पंचशील ३) बुद्ध पुजा ४)भीम स्मरण ५) भीम स्तुती ६) बुद्ध वंदना ७) धम्म वंदना ८) संघ वंदना ९) परित्राण पाठ १०) संकल्प ११)आशिर्वाद १२) सरणतय ४) विद्यारंभ : १) त्रिसरण २) पंचशील ३) बुद्ध पुजा ४) भीम स्मरण ५) भीम स्तुती ६) बुद्ध वंदना ७) धम्म वंदना ८) संघ वंदना ९) परित्राण पाठ१०) महामङगल सुत्त ११) सब्बसुख गाथा १२) धम्मपालन गाथा १३) आशिर्वाद १४) सरणतय ५) साक्षगंध : १) त्रिसरण २) पंचशील ३) बुद्ध पुजा ४) भीम स्मरण ५) भीम स्तुती ६) परित्राण पाठ ७) महामङगल गाथा ८) सब्बसुख गाथा ९) धम्मपालन गाथा १०) आशिर्वाद ११) सरणतय. ६) विवाह : १) त्रिसरण २) पंचशील ३) बुद्ध पुजा ४) भीम स्मरण ५) भीम स्तुती ६) प...